Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε ένα σημείο καμπής, (critical juncture – κρίσιμο σταυροδρόμι κατά τους Ατζέμογλου και Ρόμπινσον). Αυτή η καμπή διαρκεί μάλιστα από το 2009. Ξεκίνησε εξαιτίας της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Έγινε όμως αμιγώς ελληνική στην πορεία, ακριβώς διότι η διεθνής κρίση αποκάλυψε τα δομικά προβλήματα της χώρας.
Τώρα, έξι χρόνια μετά, η χώρα αδυνατεί να επιλέξει δρόμο. Βρίσκεται σε μία ιδιότυπη αιώρηση, προϊόν απορίας για κάποιους, πλήρους απάθειας και αδυναμίας κατανόησης του φαινομένου για τους πιο πολλούς.
Σημεία καμπής με την παραπάνω έννοια εμφανίζονται σχετικά σπάνια. Όταν συμβούν όμως η αλλαγή είναι βέβαιη. Το εάν θα είναι προς όφελος της χώρας και των πολιτών είναι συνάρτηση του είδους των πολιτικών που θα επιλεγούν.
Εάν οι ποικιλώνυμες ηγεσίες της χώρας επιλέξουν τη δημιουργία θεσμών ενσωμάτωσης, δηλ. θεσμών που θα δίνουν ευκαιρίες, είναι βέβαιο ότι θα πάμε σε ένα θετικό κύκλο. Στην αντίθετη περίπτωση της διατήρησης θεσμών αποκλεισμού είτε θα υπάρξει περαιτέρω αδράνεια, είτε ακόμη χειρότερα συνέχιση και επιτάχυνση του καθοδικού σπιράλ.
Ο θετικός κύκλος προϋποθέτει ηγεσίες που θα δεχθούν να περιορίσουν κάπως τη δική τους ισχύ, δίνοντας ευκαιρίες σε νέες δυνάμεις, περιορίζοντας και γιατί όχι, αντικαθιστώντας τις πολιτικές αποκλεισμού που σχεδόν παντού ισχύουν σήμερα στην Ελλάδα. Νέες δυνάμεις στη χώρα υπάρχουν πολλές, σε όλους τους χώρους. Όμως μόνο συμπτωματικά βρίσκουν πεδίο έκφρασης και δημιουργίας. Αποκλείονται συνήθως από την πατριαρχική και τη συντεχνιακή δομή της ελληνικής κοινωνίας.
Φυσικά στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαία η εξειδίκευση των επιμέρους πολιτικών ανά τομέα. Αυτό προϋποθέτει σημαντική εργασία σε λεπτομέρειες. Η γενική κατεύθυνση πάντως θα πρέπει να είναι υπέρ των πολιτικών ενσωμάτωσης, δηλ. ευκαιριών. Εδώ εντοπίζεται και ο ρόλος που φιλοδοξεί να έχει ο ΟΜΙΛΟΣ 64. Καλή μας αρχή!
Χάρης Μεϊδάνης